Federal ျပည္ေထာင္စု

Federal Government ဆိုတာ အစိုးရ အဖြဲ ့ငယ္ မ်ား
ေပါင္းစပ္ ဖြဲ ့စည္းထားတဲ့ အစိုးရအဖြဲ ့ၾကီးပါ ။ Federal
Government မွာ ဗဟို အစိုးရ ၊ ျပည္နယ္အစိုးရ နဲ ့
အျခားေသာ အစိုးရအဖြဲ ့ငယ္ေတြ ပါ၀င္ပါတယ္ ။ ဖြဲ ့စည္း
ပံု ဟာ ႏိုင္ငံအလိုက္ တစ္ႏိုင္ငံ နဲ ့ တစ္ႏိုင္ငံ မတူၾကဘူး ။
အေျခခံ တူညီတဲ့ Federal Government ဖြဲ ့စည္းပံု
ေတြကေတာ့ ၊ ႏိုင္ငံ အတြင္းမွာ အစိုးရအဖြဲ ့ အဆင့္ဆင့္
႐ွိျပီး ၊ အဲဒီအစိုးရ အဖြဲ ့ေတြဟာ အတူတကြ ေသာ္၄င္း ၊
အာဏာခြဲေ၀၍ ေသာ္၄င္း အုပ္ခ်ဳပ္ၾကတယ္ ။

ဗဟိုအစိုးရ မွာ တစ္ႏိုင္ငံ လံုး ႏွင့္ဆိုင္ေသာ ဥပေဒ မ်ား
ထုတ္ျပန္ ခြင့္႐ွိတယ္ ။ ဥပမာ - တစ္ႏိုင္ငံလံုး ကို ကိုယ္စား
ျပဳျပီး ႏိုင္ငံတကာနဲ ့ဆက္ဆံ ရေသာ စစ္ေရး ၊
ကုန္သြယ္ေရး ၊ မဟာမိတ္ ႏိုင္ငံဖြဲ ့ေရး ၊ ႏိုင္ငံေတာ္
ကာကြယ္ေရး အစ႐ွိတဲ့ တစ္ႏိုင္ငံလံုး ကို ကိုယ္စားျပဳ တဲ့
အခ်ဳပ္အျခာ အာဏာဟာ ဗဟို အစိုးရမွာပဲ ႐ွိတယ္ ။

ျပည္နယ္ အစိုးရ အဖြဲ ့ေတြမွာ တစ္ႏိုင္ငံလံုးနဲ ့ သက္ဆိုင္
တဲ့ ဥပေဒ ထုတ္ျပန္ခြင့္ မ႐ွိေပမဲ့ ၊ လႊတ္ေတာ္မွာ တင္ျပ
ပိုင္ခြင့္ ၊ ေဆြးေႏြးခြင့္ ေတြ႐ွိတယ္ ။ အုပ္ခ်ဳပ္ရာ နယ္ေျမ
တြင္းမွာ သူ ့ရဲ ့အခ်ဳပ္အျခာ အာဏာ ဟာ ႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံ
၏ အခ်ဳပ္အျခာ အာဏာ ကဲ့သို ့ တည္ျမဲ ျပီး ၊ အျခားေသာ
အစိုးရ အဖြဲ ့ေတြက ၀င္ေရာက္ စြက္ဖက္ ပိုင္ခြင့္မ႐ွိဘူး ။
ဗဟိုအစိုးရ ကထုတ္ျပန္တာမဟုတ္ပဲ ျပည္နယ္အစိုးရ
တစ္ခုကထုတ္ျပန္တဲ့ ဥပေဒ ဟာ တစ္ျခား ျပည္နယ္တစ္ခု
မွာ သက္ေရာက္ မႈမ႐ွိဘူး ။

ဥပမာအေနနဲ ့ -

• ပညာေရးပိုင္းမွာ - ျပည္နယ္တစ္ခုမွာ အထက္တန္း ေက်ာင္းသား မ်ားကို သိပၸံ / ၀ိဇၨာ ေက်ာင္းသား လို ့ ခြဲျခား သတ္မွတ္ျပီး ၊ သိပၸံေက်ာင္းသားက ဘယ္ ဘာသာရပ္ေတြ ၊ ၀ိဇၨာ ေက်ာင္းသား က ဘယ္ ဘာသာ ရပ္ ေတြ ကိုသင္ၾကား ရမယ္လို ့ ပံုေသ သတ္မွတ္ ထားေပမဲ့ ၊ အျခား ျပည္နယ္ တစ္ခုမွာ ျမန္မာစာ ၊ အဂၤလိပ္စာ နဲ ့ သခ်ာၤ ဘာသာရပ္မ်ား ကသာ မသင္မေနရ ဘာသာရပ္ေတြ ျဖစ္ျပီး ေအာင္ျမင္ ရမဲ ့ ဘာသာရပ္ အရည္အတြက္ ျပည့္ေအာင္ က်န္႐ွိတဲ့ ဘာသာရပ္ေတြထဲက မိမိ စိတ္ၾကိဳက္ဘာသာရပ္ ေတြကို ေ႐ြးခ်ယ္ သင္ယူ ပိုင္ခြင့္႐ွိတာမ်ိဳး

• ျပည္နယ္တြင္းဥပေဒပိုင္းမွာ - ျပည္နယ္ တစ္ခုမွာ ယာဥ္စည္းကမ္း ေဖာက္ဖ်က္ရင္ ဒဏ္ေငြ ဘယ္ေလာက္ ေပးေဆာင္ရ မယ္ လို ့ သတ္မွတ္ ထားေပမဲ့ ၊ အျခားျပည္နယ္ တစ္ခုမွာ ဒဏ္ေငြ အျပင္ ေထာင္ဒဏ္ကိုပါ ပူးတြဲ က်ခံ ရမယ္လို ့ သတ္မွတ္ ထားတာမ်ိဳး

• ျပည္နယ္ တစ္ခုမွာ ရဲ၀န္ထမ္း ၀တ္စံုကို အသား ေရာင္ လို ့ သတ္မွတ္ထား ေပမဲ့ ၊ အျခားျပည္နယ္ တစ္ခုမွာ အျပာေရာင္ လို ့ သတ္မွတ္ထား တာမ်ိဳး

• ျပည္နယ္တစ္ခုမွာ ကုန္ပစၥည္းအခ်ိဳ ့ကို ( ဥပမာ-အခ်ိဳမႈန္ ့ ၊ ကၽြဲ႐ိုင္း ) တရား၀င္ ေရာင္းခ်ခြင့္ မ႐ွိလို ့ သတ္မွတ္ထား ေပမဲ့ ၊ အျခား ျပည္နယ္ တစ္ခုမွာ တရား၀င္ ေရာင္းခ်ခြင့္ ျပဳထား တာမ်ိဳး

ျပည္နယ္ (သီးျခားအုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရနယ္ေျမ) တစ္ခု နဲ ့ တစ္ခု
ျပ႒ာန္း ထားတဲ့ ဥပေဒ ေတြကြဲ ျပားႏိုင္တယ္ ။ ျပည္နယ္
အတြင္း ေနထိုင္ ၾကတဲ့ ျပည္သူ ေတြဟာ ကိုယ့္ျပည္နယ္
အစိုးရကို ကိုယ့္စိတ္ၾကိဳက္ ေ႐ြးခ်ယ္ တင္ေျမွာက္ခြင့္
႐ွိတယ္ ။ ျပည္နယ္အစိုးရ လက္ေအာက္မွာ အျခား အစိုးရ
အဖြဲ ့ငယ္ေတြ႐ွိတယ္ ။ ျမိဳ ့ေတာ္၀န္တို ့ ၊ ေက်း႐ြာ သူၾကီး
တို ့ဟာ ျပည္နယ္ အစိုးရ လက္ေအာက္က အစိုးရအဖြဲ ့
ငယ္ေတြ ျဖစ္တယ္ ။

ျပည္နယ္အစိုးရရဲ ့ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာဟာ အုပ္ခ်ဳပ္ရာ
နယ္ေျမ အတြင္းမွာ ႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံ၏ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာ
ကဲ့သို ့ တည္ျမဲ တယ္ဆို ေပမဲ့ ၊ ျပည္နယ္ အစိုးရေတြဟာ
စစ္တပ္ဖြဲ ့စည္းပိုင္ခြင့္ ၊ အျခားေသာ ႏိုင္ငံ မ်ားကို စစ္
ေၾကညာခြင့္ ၊ အျခားေသာ ႏိုင္ငံမ်ားနဲ ့ မဟာမိတ္ဖြဲ ့ခြင့္ ၊
ကုန္သြယ္ခြင့္ စာခ်ဳပ္ ခ်ဳပ္ဆို ခြင့္ လိုမ်ိဳး အခ်ဳပ္အျခာ
အာဏာ ေတြမွာ အကန္ ့အသတ္ ေတြ႐ွိပါတယ္ ။ ျပည္နယ္
အစိုးရရဲ ့ လုပ္ပိုင္ခြင့္ ေတြဟာ ႏိုင္ငံရဲ ့အေျခခံ ဥပေဒ ေပၚ
မူတည္ျပီး တစ္ႏိုင္ငံ နဲ ့ တစ္ႏိုင္ငံ မတူၾကပါဘူး ။ အခ်ိဳ ့ေသာ
ႏိုင္ငံေတြမွာ ျပည္နယ္ အစိုးရက ျပည္နယ္အတြင္း အခြန္
အတိုး အေလွ်ာ့ လုပ္ပိုင္ခြင့္႐ွိ ေပမဲ့ ၊ အခ်ိဳ ့ေသာ ႏိုင္ငံေတြမွာ
လုပ္ပိုင္ ခြင့္ မ႐ွိပါဘူး ။

အေမရိကန္ ႏိုင္ငံဟာ ပထမဆံုး Federal Government
စနစ္ကို စတင္ က်င့္သံုး ခဲ့ တဲ့ ႏိုင္ငံ ျဖစ္ျပီး ၊ အဂၤလိပ္
လက္ေအာက္ကလြတ္လပ္ေရး ရျပီးေနာက္ပိုင္း ( ၁၇၈၁ )
က စျပီး Federalism ကို စတင္က်င့္ သံုးခဲ့တယ္ ။
Wikipedia အရ လက္႐ွိ Federal Government စနစ္ျဖင့္
အုပ္ခ်ဳပ္ေနတဲ့ ႏိုင္ငံေတြကေတာ့ -

• Argentina (23 provinces and 1 autonomous city)
• Australia (6 states and 3 territories)
• Austria (9 states)
• Belgium (3 regions and 3 linguistic communities)
• Bosnia and Herzegovina (Federation of Bosnia and Herzegovina, Republika Srpska and Brčko District)
• Brazil (26 states and 1 federal district)
• Canada (10 provinces and 3 territories)
• Comoros (Anjouan, Grande Comore, Mohéli)
• Ethiopia (9 regions and 3 chartered cities)
• Germany (16 states)
• India (28 states and 7 union territories)
• Iraq (Currently 18 governates and 1 region)
• Malaysia (13 states and 3 federal territories)
• Mexico (31 states and 1 federal district)
• Micronesia (Chuuk, Kosrae, Pohnpei and Yap)
• Nigeria (36 states and 1 federal capital territory)
• Palau (16 states)
• Russia (46 oblasts, 21 republics, 9 krais, 4 autonomous okrugs, 2 federal cities, 1 autonomous oblast)
• Switzerland (26 cantons)
• United Arab Emirates (7 emirates)
• United States (50 states and 1 federal district)
• Venezuela (23 states, 1 capital district and 1 federal dependency)

ျမန္မာ့လြတ္လပ္ေရးဖခင္ၾကီး ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း ဟာလဲ
တိုင္းရင္သားေခါင္းေဆာင္မ်ားနဲ ့ ပင္လံုစာခ်ဳပ္ ခ်ဳပ္ဆိုျပီး ၊
ျမန္မာ ႏိုင္ငံမွာ Federal Government စနစ္ တည္ေထာင္
ႏိုင္ရန္ ၾကိဳးစားခဲ့သူ ျဖစ္တယ္ ။

တိုင္းရင္းသား ေခါင္းေဆာင္ ေတြက ျပည္နယ္ အတြင္း
ကိုယ္ပိုင္ အုပ္ခ်ဳပ္ ခြင့္႐ွိရမယ္လို ့့ေျပာရင္ ၊ ျပည္ေထာင္စု
ၾကီး မွ သီျခားႏိုင္ငံ အျဖစ္ ခြဲထြက္လိုသူဟုတလြဲ နားလည္
သေဘာေပါက္ ေနသူမ်ား လည္း႐ွိတယ္ ။ ျပည္နယ္
မ်ားမွာ ကိုယ္ပိုင္ အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ ႐ွိေရး နဲ ့ သီျခား ႏိုင္ငံ အျဖစ္
ခြဲထြက္ တည္ေထာင္ ျခင္းဟာ အဓိပၸါယ္ ခ်င္း လံုး၀ ကြဲလြဲ
ပါတယ္ ။

တိုင္းရင္းသား လူမ်ိဳး ေပါင္းစံု စုေပါင္း ေနထိုင္ ၾကတဲ့
ကၽြန္ေတာ္ တို ့ရဲ ့့ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ တိုင္းရင္းသားမ်ား
အတူတကြ ခ်စ္ခင္ ရင္းႏီွး စြာေနထိုင္ ႏိုင္ဖို ့နဲ ့ သက္တမ္း
ၾကာ႐ွည္စြာ အဆံုးမသတ္ ႏိုင္ေသးတဲ့ ျပည္တြင္းစစ္ ေတြ
ရပ္တန္ ့ႏိုင္ဖို ့အတြက္ Federal ျပည္ေထာင္စု စနစ္ဟာ
တစ္ခုတည္း ေသာ နည္းလမ္းသာ ျဖစ္တယ္ ။ ။

ကၽြန္ေတာ္သည္ ႏိုင္ငံေရး သမားတစ္ဦး မဟုတ္သလို
ဥပေဒ ေရးရာ မ်ားကို နားလည္သူလဲ မဟုတ္ပါ ။
ကၽြန္ေတာ္ ဖတ္မိေသာ စာမ်ားအား နားလည္သမွ် နဲ ့
ဆက္စပ္ေတြးမိသမွ် မ်ားကို ေရးသားထားျခင္းသာ
ျဖစ္သည္ ။